De naam Zevenaar

De verklaring van Hop lijkt me onwaarschijnlijk. Hara is een oud woord voor zandrug of heuvelrug. De naam Zevenaar betekent wellicht ‘zeven zandruggen’. Het getal zeven is mogelijk symbolisch. In het logo van de burgerlijke gemeente uit de eerste helft van de twintigste eeuw zijn de zeven aren, gebaseerd op de verklaring van Hop, nog terug te vinden.
De aren
Zeven aren komen we tegen op het oudste zegel van de

De zeven aren waren ook te vinden op het kerkzegel van de Hervormde gemeente.
De aar is in de Bijbel symbool van Christus. Hij is het brood dat leven geeft (Johannes 7:35). Ze staat ook symbool voor het avondmaal / de eucharistie. In algemene zin is de korenaar zinnebeeld van de lente.
Bij diverse landbouwvolken duidde de korenaar - of meer in het algemeen: graan - op groei, wedergeboorte en vruchtbaarheid. Graan dat rijpt in de aarde en opkomt in de lente symboliseerde leven na de dood. In die betekenis was graan een begrafenissymbool in China, het Romeinse Rijk, het Midden-Oosten en Egypte. In de kunst worden korenaren afgebeeld als attributen van de meeste aardgoden en -godinnen.
Welke associaties meespeelden bij het kiezen van zeven aren is niet bekend. Mogelijk leidde alleen de naam Zevenaar ertoe zeven aren te gebruiken en waren er geen diepere gedachten. Het lijkt me onwaarschijnlijk, want in de tijd dat het zegel ontstond, hechtte men niet alleen aan de letterlijke betekenis van iets, maar zocht men ook naar een symbolische. Wellicht speelden daarom allerlei associaties een rol die verbonden waren met het bijbelse spraakgebruik over aren en het getal zeven.

Zeven was het belangrijkste heilige getal in de traditie van de oude oosterse culturen. Voor velen was het zelfs een mystiek, magisch getal dat de spirituele orde en het sluiten van de natuurlijke kringloop symboliseert.
In Soemerisch-Akkadische geschriften worden zeven demonen genoemd, die door zeven punten worden voorgesteld en in het sterrenbeeld van de Pleiaden verschijnen. Zowel de aarde als de hemel wordt in zeven zones opgedeeld. De levensboom heeft zeven takken.
In het oud-Perzische parsisme werden er zeven 'onsterfelijke heiligen' vereerd: goede gezindheid, hoogste rechtvaardigheid, verhoopt godsrijk, vrome deemoed, volkomen gezondheid, verjongde onsterfelijkheid, oplettende gehoorzaamheid.
Zeven was het heilige getal van de Egyptische god Osiris (symbool van de onsterfelijkheid), van de Griekse god Apollo (het aantal snaren van zijn lier), van de Perzische god van het licht: Mitras (het aantal initiatiefases in zijn cultus) en van Boeddha (zijn zeven zinnebeelden).
In de hindoeïstische traditie heeft de wereldberg zeven gezichten en de zon zeven stralen. De zevende straal is een symbool van het middelpunt, de macht van God.
In de islam symboliseert het getal zeven perfectie. Er zijn volgens moslims zeven hemelen, aardes, zeeën en hellen alsook zeven deuren naar het paradijs. Pelgrims lopen zeven keer rond de heilige Kaäba in Mekka.
In de Arabische folklore heeft zeven een beschermende kracht. Ook wordt het geassocieerd met de geboorte van kinderen. |
![]() De Menora is de zevenarmige kandelaar in de
joodse erdedienst. De zeven armen vertegen- woordigen de planeten, de dagen van de week en de zeven hemelen. |
Protestantse Gemeente
Toen met ingang van 1 januari 1990 de Gereformeerde Kerk te Zevenaar /Rijnwaarden en de Hervormde Gemeente Zevenaar een federatie vormden, werd een nieuw logo ontworpen door Gerard van der Steen. Assiociaties met de naam Zevenaar en met de spirituele weerklank van het getal zeven speelden daarbij een rol. Het logo drukt verbondenheid met het verleden (de traditie) uit en een hoopvol visioen: twee maal zeven mooie, rijpe graankorrels schieten op uit één halm (vergelijk Genesis 41: 6).
Zoals een kerkzegel zoiets is als een handtekening of zelfs een geloofsbelijdenis (de voorstelling had betrekking op een natuurlijk- of rechtspersoon en had meestal een inschrift, omschrift of randschrift), zo wilden de gefedereerde Hervormde Gemeente en Gereformeerde kerk met het logo zeggen wat ze beoogden: samen groeien in eenheid en vrucht dragen.
Logo Protestantse kerk in Nederland.
De cirkel symboliseert eenheid, ook de eenheid van de kerken. Hij staat ook voor volkomenheid en eeuwigheid en daarmee voor God. God is immers het begin en het einde, tegelijkertijd. De cirkel houdt ook verband met Gods schepping: heelheid, een schepping waarvan God zei dat zij ‘zeer goed’ was.
In de cirkel licht het kruis op, het christelijk symbool bij uitstek. Gekozen is voor de meest eenvoudige vorm ervan, het Griekse kruis met vier armen van gelijke lengte. Het verwijst naar Pasen: het lijden, het sterven en de opstanding van Jezus Christus.
In de stralenkrans is ook het achtarmige kruis te zien. Dit kruis is een samenstelling van het vierarmige Griekse kruis en de eerste letter van het Griekse woord christos, de chi, die je schrijft als: X. Het getal acht verwijst naar de achtste dag van de schepping. Na de zevende dag, de vervulling van de schepping, is er de achtste dag. De dag van het nieuwe begin. De dag van de opstanding.
In het midden is een duif zichtbaar, het teken van vrede en van de heilige Geest.
Zevenaar, 15 mei 2006, aangevuld op 13 februari 2008 en 20 juli 2010.
© Leen den Besten